De oversteek naar Lent – interview en artikel door VEKA
Nijmegen herdenkt ze respectvol: de geallieerde militairen die in het kader van operatie Market Garden met bootjes de Waal overstaken om in Lent aan land te gaan. De Amerikaanse militair die deze gevaarlijke oversteek in 1944 leidde, kreeg in 2022 een blijvend eerbetoon: een woonzorggebouw dat zijn naam draagt.
Je zou kunnen zeggen dat de stad Nijmegen zelf inmiddels bezig is aan een oversteek naar de overzijde van de Waal. In Nijmegen-Noord – het stadsdeel dat de dorpen Lent, Ressen en Oosterhout omvat – wordt namelijk volop gebouwd, om huidige en toekomstige Nijmegenaren woonruimte te kunnen bieden.
Eerste gebouw in de wijk
Woningcorporatie Talis is actief betrokken bij deze oversteek. Voor het allereerste gebouw dat in de wijk Hof van Holland (Lent) in 2022 is gerealiseerd, werkte Talis samen met ZZG Zorggroep en Majstro. “Dat is al één bijzonder aspect van dit woonzorggebouw”, zegt Michel Pott, projectmanager bij Talis. “Het staat ongeveer op de plek waar de militairen in 1944 aan land gingen”, voegt architect Ab Hans van Loko Architecten in Lent eraan toe.
Geschiedenis leeft voort
“De naam van het bureau zegt het al: de locatie is een belangrijke inspiratiebron voor mijn ontwerpen”, vervolgt Ab. “Elke locatie is anders en bepaalt mede het unieke karakter van een gebouw.” Voor dit project kwam de inspiratie uit de geschiedenis: de oversteek naar de locatie in 1944 onder leiding van kapitein Julian Aaron Cook. “Om de geschiedenis voor de ouderen én voor komende generaties in ere te houden, is in de flat een plaquette aangebracht.”
Het gebouw is Aaron genoemd, omdat die naam makkelijk te onthouden is. “Bij de officiële opening onthulde de zoon van kapitein Cook de plaquette. Hij was trots en vereerd, maar ook verrast door de vernoeming. Want wat bleek: niemand gebruikte zijn vaders eerste naam Julian, iedereen noemde hem Aaron. Wij wisten dat niet.”
Woonzorgcomplex
Aaron biedt huisvesting aan drie doelgroepen, vertelt Michel. “Er wonen ouderen met dementie, die aangewezen zijn op intensieve zorg. Daarnaast zijn er appartementen voor ouderen die zelfstandig wonen, maar graag zorg in de nabijheid willen hebben. Verder wonen er jongvolwassenen met een meervoudige handicap. Voor Talis zijn dit sowieso belangrijke doelgroepen. Het is echter de eerste keer dat we ze in deze combinatie huisvesting bieden. Ook dat maakt Aaron bijzonder.”
Ontwerp
Aan de voorkant van het gebouw is de driedeling goed te herkennen, legt Ab uit.“Het midden van het gebouw heeft een entreegebied. Rechts hiervan bevinden zich de woningen voor de zelfstandig wonende ouderen. Verspreid over de gevel zie je aan die rechterkant ook de individuele balkons van deze appartementen. Links bevinden zich de negen woonunits voor ouderen met dementie, die verdeeld zijn over vier verdiepingen. Dit zijn groepswoningen met een gezamenlijke woonkamer, individuele slaapkamers en grote, gezamenlijke balkons.” Op de begane grond bevinden zich tien studio’s. “Hier leven de jongvolwassenen, allemaal met begeleiding. Ieder heeft een eigen kamer. Daarnaast delen zij een woonkamer, keuken, badruimte en een tuin.” De karakteristieke horizontale belijning van de gevel symboliseert de verbondenheid van de verschillende groepen die hier samenleven.”
Comfortabele ontmoetingen
Een belangrijk element van het ontwerp is de corridorontsluiting. Dit houdt in dat de appartementen van de zelfstandig wonende ouderen aan een gang liggen. “Wie even naar de berging toe wil, kan daar binnendoor heen. Dat is veel comfortabeler dan een galerijflat waar je altijd de kou in moet. Ook voor een bezoek aan de ontmoetingsruimte beneden hoeven de bewoners nooit naar buiten toe.”
Kleurgebruik
Ab karakteriseert Aaron als een ingetogen gebouw. “Dat komt mede door het kleurgebruik. De minerale steenstrips van de gevel hebben warme tinten rood en bruin. De kozijnen zijn geleverd door WN Kunststof Kozijnen in Dinxperlo. De kozijnen zijn uitgevoerd met de draaiende delen en stalen onderdelen in zwart. Hierbij is het VEKA SOFTLINE 82 NL RETRO profiel toegepast, met aan de binnenzijde wit RAL 9016 glad en aan de buitenzijde Jet Black RAL 9005. In combinatie met de stenen resulteert dat in een toegankelijke en rijke uitstraling. “Om te besparen op het onderhoud kiest Talis bij gestapelde bouw bij voorkeur voor kunststof kozijnen”, aldus Michel.
Bijzondere aanbesteding
De opdracht van Talis aan Ab beperkte zicht tot een voorlopig ontwerp. “Met dit ontwerp hebben we een aanbesteding gehouden, waarbij we niet alleen op prijs, maar ook op kwaliteit en duurzaamheid hebben geselecteerd. Zo hebben we aannemers uitgedaagd om een zo duurzaam mogelijke aanbieding te doen.”
De keuze viel op Plegt-Vos. “Plegt-Vos garandeerde een hoge mate van duurzaamheid en circulariteit. Dat is onder meer ingevuld met minerale steenstrips, pv-panelen en een groendak dat een deel van het regenwater vasthoudt. Ook belangrijk: het gebouw is voor een deel losmaakbaar.”
Goede ervaring met steenstrips
“Dit is het eerste project van Talis waarin minerale steenstrips zijn gebruikt. Ze zijn veel dunner dan bakstenen en worden bij een veel lagere temperatuur gebakken”, vervolgt Michel. “Het is een eigentijdse, minder milieubelastende manier om de stenen Nederlandse architectuur te verwezenlijken”, vindt Ab. Praktische voordelen hebben deze prefabelementen ook, constateert Michel: “Doordat er geen steigers hoeven te worden geplaatst, gaat het werk op de bouwplaats een stuk sneller.”
Samenwerking
De gekozen werkwijze maakte dit project ook bijzonder. “Plegt-Vos heeft het ontwerp uitgewerkt, waarbij onze architect steeds betrokken is geweest. Technisch moest er nog veel gebeuren om het ontwerp met domotica en installaties af te stemmen op de te verlenen zorg. Gelukkig was de samenwerking tussen Talis, zorginstellingen, Plegt-Vos en architect uitstekend.” Ook Ab kijkt tevreden terug. “Ik kon echt mijn ei kwijt in dit ontwerp en heb daarin geen concessies hoeven doen. En de betekenis van de plek is volgens mij goed geland.”
Tevreden bewoners
De bewoners hebben even moeten wennen. “Ze waren de eersten in de wijk en hebben wel wat overlast ervaren van alles wat later om hen heen is gebouwd”, zegt Michel. “Maar dat is nu wel ongeveer voorbij. De wegen worden definitief gemaakt en het winkelcentrum is klaar. Ze wonen nu in een mooi, modern gebouw met alle voorzieningen om de hoek. Ik denk dat ze erg tevreden zijn.”